Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:	SSA Andrzej Olszewski (spr.)
Sędziowie:	SA Andrzej Mania SA Andrzej Wiśniewski
Protokolant:	st. sekr. sądowy Anita Jagielska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Jerzego Masierowskiego

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2014 r. sprawy

B. B.

oskarżonej z art.258 § 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k.

z powodu apelacji, wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 22 października 2013 r., sygn. akt III K 150/09

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1)  uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności (pkt. III wyroku Sądu Okręgowego),

2)  uchyla pkt. I wyroku Sądu Okręgowego i na podstawie art. 17 § 1 pkt. 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt. 4 k.k. i art. 102 k.k. oraz art. 632 pkt. 2 k.p.k., postępowanie karne przeciwko B. B. o czyn z art. 258 § 1 k.k. – umarza, a kosztami procesu w tej części obciąża Skarb Państwa,

3)  z czynu przypisanego oskarżonej w pkt. II wyroku Sądu Okręgowego, a opisanego w pkt. 2 cytowanego wyroku, eliminuje wyrażenie „działając w ramach grupy przestępczej opisanej w pkt. I”,

4)  uchyla pkt. IV wyroku Sądu Okręgowego i na podstawie art. 69 § 1 i 3, art. 70 § 2 i art. 73 § 2 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności wobec B. B. warunkowo zawiesza, tytułem próby, na okres 3 (trzech) lat, a w okresie próby oddaje ją pod dozór kuratora,

5)  z treści pkt. V cytowanego wyroku eliminuje nazwisko „K. B.”,

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze i wymierza jej 1300,- (jeden tysiąc trzysta) złotych opłaty za obie instancje.

Andrzej Wiśniewski Andrzej Olszewski Andrzej Mania

sygn. akt. II AKa 25/14

UZASADNIENIE

B. B. została oskarżona o to, że:

1. w okresie od sierpnia 2002 r. do sierpnia 2003 r. w S., P., Z., W., W., O., K., K., K., L., R., K., G., G., T., B., Ł., W., K., C., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie
z tego stałe źródło dochodu, brała udział w grupie przestępczej kierowanej przez P. K., J. K. (1) i R. R., do której należeli również K. B., P. T., która to grupa mającą na celu popełnianie przestępstw polegających na doprowadzaniu szeregu osób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci opłat przygotowawczych lub prowizji oraz rat za kontrakt wpłacanych na konta spółki (...) sp. z o. o. z siedzibą w S. ul. (...), prowadzone przez (...) Oddział S.
(...) Bank (...) S.A. w celu uzyskania kredytu, przy czym:

- rola P. K., J. K. (1) i R. R. polegała na organizacji całość działalności i podejmowania kluczowych decyzji co do funkcjonowania grupy, wydawaniu poleceń K. B., P. T. i B. B.

- rola K. B. i P. T., stanowiących zarząd spółki (...) polegała na organizacji sieci osób wprowadzających pokrzywdzonych w błąd co do warunków i możliwości uzyskania kredytu, występujących i zatrudnionych jako przedstawiciele spółki, podejmowaniu decyzji w zakresie działalności spółki,

- rola B. B. zatrudnionej jako Kierownik Działu Administracji polegała na prowadzeniu szkoleń pracowników spółki jak też mającym na celu nadanie pozorów legalności i rzeczywistej działalności grupowaniu klientów spółki (...) w grupy przydziałowe, organizowaniu posiedzeń rezydualnych, na których formalnie typowano osoby, którym należy przydzielić produkt umowy, określaniu zabezpieczeń ewentualnych przydziałów przedmiotów umowy, prowadzeniu w tym zakresie korespondencji z klientami, wiedząc, iż czynności te są czynnościami fikcyjnymi i w rzeczywistości żadne należności dla klientów spółki nie są przyznawane, a całość działalności jest skierowana na doprowadzanie klientów spółki do niekorzystnego rozporządzania pieniędzmi wpłacanymi jako opłata przygotowawcza,

tj. o czyn z 258 § 1 kk;

2. w okresie od sierpnia 2002 r. do sierpnia 2003 r. w S., P., Z., W., W., O., K., K., K., L., R., K., G., G., T., B., Ł., W., K., C., działając w ramach grupy przestępczej opisanej w pkt. I,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie z tego stałe źródło dochodu,
w ramach realizacji z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, przy czym jej rola jako Kierownika Działu Administracji polegała na prowadzeniu szkoleń pracowników spółki oraz na mającym na celu nadanie pozorów legalności
i rzeczywistej działalności grupowaniu klientów spółki (...) w grupy przydziałowe, organizowaniu posiedzeń rezydualnych, na których formalnie typowano osoby, którym należy przydzielić produkt umowy, określaniu zabezpieczeń ewentualnych przydziałów przedmiotów umowy, prowadzeniu w tym zakresie korespondencji z klientami, wiedząc iż czynności te są czynnościami fikcyjnymi
i w rzeczywistości żadne należności dla klientów spółki nie są przyznawane, a całość działalności jest skierowana na doprowadzanie klientów spółki do niekorzystnego rozporządzania pieniędzmi wpłacanymi jako opłata przygotowawcza,

działając wspólnie i w porozumieniu z P. K., J. K. (1), R. R., K. B. i P. T., kierowała wykonaniem czynu zabronionego przez inne osoby zatrudnione w tej spółce na stanowiskach dyrektorów regionalnych i doradców finansowych, w tym D. T., J. S., G. R., K. S. (1), W. P., I. K. (1), B. O. (1), S. R., P. G., R. C., M. T. (1), P. W. (1), M. K. (1), M. B., D. B., R. O. (1), P. S., R. B. (1), T. P., I. S., E. T., M. D. (1), M. K. (2), A. S. (1), P. M., S. K., A. F., A. D., K. C., A. C., A. G. (1), Z. K., P. W. (2), A. B., S. H., A. M. (1), Ł. B., B. S., J. K. (2), A. S. (2), A. K., E. G., O. N., M. T. (2), R. B. (2), J. Ł., W. N., B. K., Ż. W., J. G. (1), E. Z., A. G. (2), B. O. (2), E. O., J. P. (1), J. B., D. K., A. S. (3), M. A., M. K. (3), wprowadzających inne osoby w błąd w ten sposób że:

⚫

podawały nieprawdziwe informacje co do rzeczywistej działalności spółki (...) informując, że nie jest to podmiot działający w tak zwanym „systemie argentyńskim” a przydzielenie środków finansowych na Przedmiot Inwestycyjny oprocentowane jest na poziomie kredytów Unii Europejskiej przy minimum formalności, bez opłat wstępnych, bez losowań twierdząc jednocześnie, że podmiot posiada rekomendację (...) Funduszu (...),

⚫

informowały o tym, iż spółka (...) udziela kredytów gotówkowych przelewem na konto klienta w szybkim terminie realizacji tj. do 14 dni od daty zawarcia kontraktu, gdzie w rzeczywistości „Przedmiotem inwestycyjnym” wg warunków kontraktu nie mogła być gotówka,

⚫

informowały, że udzielenie kredytu nie jest obwarowane dodatkowymi zabezpieczeniami w postaci poręczycieli, opłat wstępnych,

i nie mając zamiaru wywiązania się z podanych ustnie jak też pisemnie warunków informując jednocześnie, iż dla uzyskania kredytu konieczne jest wpłacenie opłaty przygotowawczej lub prowizji za kontrakt w wysokości 4% i 4,8% wartości kredytu, doprowadziła w ten sposób T. L. i 1594 innych pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy wpłacanych przez te osoby jako opłaty za wniosek wraz z opłatami przygotowawczą lub prowizją za kontrakt w łącznej kwocie nie mniejszej niż 1.999.635,75 zł, oraz 275 osoby w łącznej kwocie 5062 zł tytułem opłat za rozpatrzenie wniosku, przy czym żaden
z pokrzywdzonych nie otrzymał w rzeczywistości kredytu, jak też jakichkolwiek innych świadczeń czy korzyści

tj. o czyn z art. 18 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw.
z art. 12 kk w zw. z art. 65 kk

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 22 października 2013 r., oskarżoną B. B. uznano za winną popełnienia czynu zarzuconego jej
w pkt. 1 z tym ustaleniem, że rola R. R. w tym przestępstwie polegała na braniu udziału w założeniu grupy, zaś z opisu czynu wyeliminowano rolę K. B. i P. T. polegającą na realizowaniu poleceń R. R., i za to przestępstwo, na podstawie art. 258 § 1 kk, wymierzono jej karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności.

Nadto, uznano oskarżoną za winną popełnienia czynu zarzuconego jej w pkt 2 i za to przestępstwo, na podstawie art. 294 § 1 kk w zw. z art. 65 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 maja 2004 r., wymierzono jej karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33 § 2 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 czerwca 2010 r., wymierzono jej karę grzywny w rozmiarze 100 (stu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na 50 (pięćdziesiąt) złotych,

Na podstawie art. 85 kk, art. 86 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 czerwca 2010 r., połączono orzeczone wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności
i wymierzono jej karą łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, a na podstawie
art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 pkt 1 kk, wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 2 (dwóch) lat próby.

Na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec oskarżonej częściowo obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej czynem opisanym w pkt. 2 wyroku poprzez zapłatę solidarnie z P. K., J. K. (1), R. R., K. B. i P. T. na rzecz:

- M. K. (4) kwoty 1.423,70 zł,

- R. P. kwoty 962,76 zł,

- W. B. kwoty 770 zł,

- J. G. (2) kwoty 5.000 zł,

- C. P. kwoty 2.457,95 zł,

- W. K. kwoty 1.015 zł,

- J. O. kwoty 1.869,45 zł,

- W. D. kwoty 2.300 zł,

- I. K. (2) kwoty 1.000 zł,

- W. J. kwoty 975 zł,

- T. O. kwoty 1.215 zł,

- J. P. (2) kwoty 1.435 zł,

- K. Ł. kwoty 695,55 zł,

- R. O. (2) kwoty 2.594,61 zł,

- H. T. kwoty 1.455 zł,

- Z. Z. kwoty 415 zł,

- I. K. (3) kwoty 200 zł,

- M. S. kwoty 1.200 zł,

- F. P. kwoty 8.000 zł,

- E. S. (1) kwoty 8.000 zł,

- J. R. kwoty 1.020 zł,

- A. S. (4) kwoty 735 zł,

- D. Z. kwoty 400 zł,

- K. S. (2) kwoty 2.400 zł,

- E. S. (2) kwoty 415 zł,

- S. G. kwoty 495 zł,

- J. T. kwoty 1.215 zł,

- C. D. kwoty 1.000 zł,

- A. R. kwoty 2.412,95 zł,

- J. W. kwoty 1.500 zł,

- M. P. kwoty 515 zł,

- A. O. kwoty 600 zł,

- E. S. (3) kwoty 215 zł,

- G. P. kwoty 215 zł,

- D. N. (1) kwoty 1.015 zł,

- L. K. kwoty 215 zł,

- J. C. kwoty 3.045 zł,

- A. M. (2) kwoty 1.000 zł,

- A. J. kwoty 815 zł,

- K. S. (3) kwoty 2.015 zł,

- M. K. (5) kwoty 640 zł,

- M. D. (2) kwoty 230 zł,

- T. S. kwoty 16.015 zł,

- Z. W. kwoty 2.000 zł,

- M. K. (6) kwoty 215 zł,

- E. P. kwoty 1.000 zł,

Na podstawie art. 63 § 1 kk, na poczet orzeczonej wobec B. B. kary grzywny, zaliczono okres zatrzymania w dniach 3-4 listopada 2005 r..

Na podstawie art. 627 kpk oraz art. 2 ust. 1 pkt 4, art. 3 ust. 1 oraz art. 6 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym opłatę w kwocie 800 (ośmiuset) złotych.

Powyższy wyrok zaskarżyli prokurator i obrońca oskarżonej – adw. D. B..

Oskarżyciel publiczny wyrokowi zarzucił:

„Na podstawie art. 438 pkt 2 kpk (…) obrazę przepisów prawa procesowego mających wpływ na treść orzeczenia:

- art. 414 § 1 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 kpk w zw. z art. 4 § 1 kki art. 101 § 1 kk poprzez niesłuszne zastosowanie względem oskarżonej B. B. w zakresie przestępstwa z art. 258 § 1 kk ustawy aktualnie obowiązującej w brzmieniu wprowadzonym przez ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2004.93.889 z dnia 30 kwietnia 2004 roku), która z uwagi na wysokość ustawowego zagrożenia karą pozbawienia wolności wynoszącą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności, nie była względniejsza niż
w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 10 września 1999 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny skarbowy (Dz.U. 1999.83.931) z dniem 17 października 1999 r., w której górna granica kary pozbawienia wolności wynosiła 3 lata,
a w konsekwencji niesłuszne uznanie oskarżonej za winną popełnienia zarzucanego jej czynu określonego w punkcie I, podczas gdy przy zastosowaniu ustawy względniejszej dla oskarżonej w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 roku z uwagi na termin przedawnienia przestępstwa upływający w dniu 1 sierpnia 2013 roku, w oparciu o treść art. 414 § 1 kpk Sąd był zobowiązany do umorzenia postępowania przeciwko B. B. w części dotyczącej czynu z art. 258
§ 1 kk wobec stwierdzenia przedawnienia karalności tego czynu tj. na podstawie
art. 17 § 1 pkt 6 kpk;

W oparciu o art. 438 pkt 3 kpk (…):

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść tego orzeczenia wyrażający się w niesłusznym uznaniu, iż warunkowe zawieszenie wykonania kary na okres próby 2 lat jest wystarczające dla osiągnięcia wobec oskarżonej B. B. celów kary, a w szczególności zapobiegnie powrotowi do przestępstwa, podczas gdy prawidłowa ocena postawy oskarżonej, jej sposobu działania zarówno przed jak i po popełnieniu przestępstwa, właściwości
i warunki osobiste wskazują, iż przy zastosowanie instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary nie zostaną spełnione cele zapobiegawcze, wychowawcze kary w stosunku do oskarżonej, a nadto cele w zakresie potrzeby kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, ponadto kara ta nie zapobiegnie powrotowi oskarżonej do przestępstwa;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść tego orzeczenia wyrażający się w niesłusznym przyjęciu, że za przestępstwo opisane w punkcie II zaskarżonego wyroku prawomocnie skazano również K. B. i w konsekwencji wadliwe rozstrzygnięcie w zakresie oskarżonej B. B., iż obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody winna naprawić solidarnie również z K. B., podczas, gdy z uwagi na treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20.04.2011 roku w sprawie V KK 20/10 uchylającego prawomocne skazanie K. B., na dzień wydania zaskarżonego niniejszą apelacją wyroku nie był on prawomocnie skazany za ten czyn, co uniemożliwiało orzeczenie wskazanego środka karnego;

W oparciu o art. 438 pkt 1 kpk (…) obrazę przepisów prawa materialnego:

- art. 70 § 1 i 2 kk, poprzez niesłuszne orzeczenie względem B. B. warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności na okres próby
2 lat, podczas gdy przy przyjęciu kwalifikacji z art. 65 § 1 kk, minimalny okres zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wynosił 3 lata (art. 70 § 2 kk);

- art. 73 § 2 kk, poprzez niesłuszne niezastosowanie przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności dozoru kuratora, podczas gdy przy przyjęciu kwalifikacji z art. 65 § 1 kk zgodnie z treścią art. 73 § 2 kk orzeczenie dozoru kuratora było obowiązkowe.”

Podnosząc powyższe zarzuty, prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

„- umorzenie postępowania w zakresie czynu I kwalifikowanego z art. 258 § 1 kk wobec oskarżonej B. B.;

- wyeliminowanie z punktu V wyroku obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody przez B. B. solidarnie z K. B.;

- uchylenie rozstrzygnięcia w zakresie kary łącznej tj. punktu III zaskarżonego wyroku;

- uchylenie rozstrzygnięcia w zakresie warunkowego zawieszenia wykonania kary tj. punktu IV zaskarżonego wyroku;

- w przypadku nieuwzględnienia wniosku o uchylenie punktu IV zaskarżonego wyroku, (…) zmianę wyroku w zakresie okresu warunkowego zawieszenia wykonania kary, poprzez ustalenie okresu próby w wymiarze 4 lat, a nadto w oparciu o treść
art. 73 § 2 kk oddanie oskarżonej pod dozór kuratora.”

Natomiast obrońca oskarżonej, skarżąc wyrok w całości, wniósł o:

„1. zmianę tak zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzuconych i przypisanych Jej czynów, a to dlatego, że Sąd dopuścił się obrazy wskazań przepisów art. 4 KPK w zw. z art. 5 § 2 KPK oraz w związku ze wskazaniami przepisu art. 7 KPK poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności poprzez dowolną ocenę wyjaśnień B. B. oraz innych osób przesłuchanych w sprawie, w tym
i „pokrzywdzonych", a w konsekwencji podnoszę zarzut:

a)  obrazy wyżej wymienionych przepisów, co miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku, gdyż w przypadku właściwej oceny zebranego
w sprawie materiału dowodowego, nie doszłoby do skazania B. B., przy czym, szerzej o stawianych zarzutach będzie mowa
w uzasadnieniu

b)  błędnych ustaleń faktycznych w części ustalającej sprawstwo i winę oskarżonej

2. uchylenie skarżonego wyroku na tej podstawie, że:

a) Sąd oddalił wnioski dowodowe oskarżonej i Jej obrońcy, mimo że dowód
z zeznań D. N. (2) jak i dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości miał znaczenie dla możliwości zweryfikowania istnienia po stronie B. B. świadomości co do legalności prowadzonej przez spółkę z o.o. (...) działalności oraz możliwości faktycznych wywiązywania się przez Spółkę z zaciągniętych zobowiązań w przypadku wywiązywania się ze swoich zobowiązań przez kontrahentów wskazanej Spółki, a w konsekwencji podnoszę zarzut obrazy przepisów regulujących prawo oskarżonej do dowodzenia okoliczności ekskulpujących Ją od odpowiedzialności, przy czym, naruszenia tych przepisów, a tym i art. 6 KPK, miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku

b) Sąd w sposób zbiorczy (strona 63 - 64 uzasadnienia zwalczanego wyroku) ocenił zeznania „pokrzywdzonych”, a nie uczynił tego indywidualnie, i to
z premedytacją (Sąd w pełni dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonych, których
z uwagi na ilość nie sposób wymienić w tym miejscu z imienia i nazwiska) ¹, co mogło mieć wpływ na treść wyroku wobec przypisywania, w sposób zbiorczy, cech (niezaradność życiowa, trudna sytuacja materialna) mających rzutować na ocenę zachowań B. B., a która nie miała żadnej styczności
z „pokrzywdzonymi", a w konsekwencji podnoszę zarzut obrazy przepisu
art. 424 § 1 pkt. 1 KPK w zw. z art. 7 KPK i art. 5 § 2 KPK

3. uchylenie punktu I zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt. 6 KPK wobec przedawnienia karalności czyn przypisywanego w ramach działania art. 258 § 1 KK, a w konsekwencji, podnoszę zarzut obrazy przepisów art. 101 § 1 pkt. 4 KK i art. 102 KK w zw.
z art. 4 KK, przy czym, obraza tych przepisów miała wpływ na treść wyroku, gdyż w przypadku nie naruszenia wskazanych przepisów, nie doszłoby do skazania B. B. za przypisywany Jej czyn z art. 258 § 1 KK, przy czym, uwzględnienie powyższego wniosku wymusza wnioskowaną - na korzyść B. B. - zmianę pozostałych rozstrzygnięć, w tym i co do kosztów procesu.”

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Obie apelacje częściowo zasługiwały za uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy się odnieść do zarzutów obrońcy wskazujących na niezasadne oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchanie w charakterze świadka D. N. (2) i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości. Zasadność oddalenia tych wniosków dowodowych była już oceniana przez Sąd Odwoławczy, a to w uzasadnieniu do wyroku Sądu Okręgowego
w Szczecinie z dnia 28 kwietnia 2009 r. (sygn. akt IV Ka 1454/08). Słusznie cyt. Sąd uznał, że posiadanie obsługi prawnej – r. pr. D. N. (2), nie może uwolnić B. B. (i innych oskarżonych) od odpowiedzialności karnej. Radca prawny mógł bowiem zapewnić o legalności zawierania danych umów, ich zgodności z obowiązującymi przepisami, ale nie o legalności „wprowadzania klientów w błąd co do warunków umowy”.

Nadto, okoliczności na jakie miałby zeznawać ten świadek nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, jego zeznania dotyczyłyby kwestii obsługi prawnej spółki „(...)”, a nie działalności grupy przestępczej i bezprawnych działań poszczególnych członków tej grupy.

Drugi wniosek dowodowy, zgłoszony przez obrońcę oskarżonej także w uzasadnieniu apelacji, miał na celu wykazanie czy spółka (...) mogła faktycznie wykonać zawierane umowy. Jednak zdaniem Sądu Apelacyjnego, podobnie zresztą, jak wcześniej rozstrzygających w tej sprawie innych sądów, w świetle stawianych oskarżonej zarzutów wprowadzania w błąd pokrzywdzonych (wspólnie
i w porozumieniu z innymi osobami), co do okoliczności, iż na podstawie zawieranych umów zostanie im wypłacony kredyt w formie gotówkowej, a więc rozstrzyganie czy tzw. system argentyński jest wydolny, nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Zaś ponawianie tego wniosku kilkakrotnie, przed różnymi sądami, które wcześniej przedstawiły swoje stanowisko, w oczywisty sposób zmierzało do przedłużenia postępowania.

Co do bezzasadności opisanych wyżej wniosków wypowiedział się także Sąd Najwyższy, w uzasadnieniu do wyroku z dnia 20 kwietnia 2011 r. (sygn. akt
V KK 20/10).

Wobec powyższych rozważań, całkowicie chybiony jest zarzut obrońcy
B. B. obrazy art. 4 k.p.k. Przy czym, zdaniem Sądu Apelacyjnego, należy go ocenić wspólnie z kolejnym zarzutem apelacji obrońcy – obrazy art. 424 § 1 k.p.k..

Wbrew twierdzeniom skarżącego, zdaniem Sądu Odwoławczego, pisemne uzasadnienie w przedmiotowej sprawie zostało sporządzone w sposób prawidłowy
i zawiera wszystkie elementy wymienione w art. 424 k.p.k..

Sąd Okręgowy w przejrzysty sposób przedstawił swoje ustalenia faktyczne, wskazał na których dowodach się oparł i dlaczego, a których nie uwzględnił.

Swoje stanowisko odpowiednio uzasadnił, a analiza sposobu oceny dowodów, i na ich podstawie czynienia ustaleń faktycznych, w żaden sposób nie prowadzi do stwierdzenia, że wykracza ono poza granice zakreślone art. 7 k.p.k.. Oceny Sądu pierwszej instancji są logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym, nie ma w nich żadnej dowolności.

Zbędne było indywidualne ocenianie zeznań 1595 osób pokrzywdzonych, bo ani nigdy nie mieli bezpośredniego kontaktu z oskarżoną, nie z nią podpisywali konkretne umowy, i co najważniejsze – nie wiedzieli o tych działaniach B. B., które składały się na ciąg przestępczej działalności całej grupy. A zatem zarzut obrońcy, że sąd rozstrzygający uchybił art. 424 § 1 k.p.k., bo nie ocenił indywidualnie każdego
z tych zeznań, a zrobił to kompleksowo, w celu opisania mechanizmu przestępstwa oszustwa, jest chybiony.

Niezrozumiały jest także zarzut obrazy art. 6 k.p.k. Oskarżona aktywnie prezentowała swoje stanowisko i korzystała z pomocy dwóch adwokatów. Skarżący nie wyjaśnił,
w jaki sposób naruszono, i na jakim etapie postępowania, jej prawo do obrony.

Sąd Apelacyjny uznał, że ocena dokonana przez sąd pierwszej instancji jest oceną wszechstronną, logiczną i wsparta została zasadami doświadczenia życiowego. Dlatego odwołując się do odpowiednich fragmentów uzasadnienia Sądu Okręgowego, Sąd Odwoławczy w pełni akceptuje dokonaną ocenę dowodów i poczynione przez sąd rozstrzygający ustalenia faktyczne.

Niejako uzupełniająco należy wskazać, że nie da się pogodzić z zasadami logicznego myślenia i doświadczenia życiowego twierdzeń B. B., iż nie wiedziała
o przestępczej działalności innych, już prawomocnie skazanych osób w sytuacji, gdy oskarżona ta wcześniej pracowała w podobnej spółce, która oszukiwała inne osoby, przez wiele miesięcy, prywatnie żyła z jednym z głównych oskarżonych, posiadała też wiedzę, że nigdy żadnej osobie nie wypłacono pieniędzy (albo umożliwiono zakup odpowiednich produktów). Działanie oskarżonej stanowiło element przestępczego działania grupy osób. I zdaniem Sądu Apelacyjnego, sąd rozstrzygający to
w odpowiedni sposób wykazał. Tym samym sprawstwo oskarżonej, i to w zakresie obu stawianych jej zarzutów, zostało udowodnione. To zaś oznacza, ze apelacja obrońcy oskarżonej kwestionująca jej zawinienie, okazała się bezzasadna.

Natomiast trafne były zarówno zarzuty apelacji prokuratora, jak i obrońcy, wskazujące na obrazę art. 101 § 1 pkt. 4 i art. 102 k.k. w zakresie skazania B. B. za czyn kwalifikowany z art. 258 § 1 k.k.. Przestępstwo to miało zakończyć się
w sierpniu 2003 r., a obowiązujący wtedy przepis art. 258 § 1 k.k. był względniejszy (korzystniejszy) niż w chwili orzekania. Przewidywał bowiem zagrożenie karą do 3 lat pozbawienia wolności, a nie jak wprowadzono poniżej od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. A więc, sąd rozstrzygający, zgodnie z zasadą wyrażaną
w art. 4 § 1 k.k., winien zastosować przepis względniejszy, obowiązujący w chwili popełnienia tego przestępstwa. To zaś prowadziło do wniosku, iż zgodnie z art. 101
§ 1 pkt. 4 i art. 102 k.k., z dniem 1 sierpnia 2013 r. ustała karalność za przestępstwo
z art. 258 § 1 k.k..

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny uchylił rozstrzygnięcie o karze łącznej, postępowanie karne przeciwko B. B., o czyn kwalifikowany z art. 258 § 1 k.k. – umorzył, a kosztami procesu w tej części obciążył Skarb Państwa.

Skutkiem tej zmiany była też kolejna zmiana dokonana przez Sąd Odwoławczy.
Z opisu czynu przypisanego oskarżonej w pkt. II wyroku Sądu Okręgowego należało usunąć stwierdzenia, że oszustwo zostało dokonane w ramach działania w grupie przestępczej.

Zasadny był także zarzut apelacji prokuratora, że z treści pkt. V wyroku Sądu Okręgowego należy wyeliminować nazwisko K. B.. Prawomocny wyrok wobec tego oskarżonego, ze względów proceduralnych, został uchylony przez Sąd Najwyższy, na skutek kasacji jego obrońcy. Przeciwko K. B. toczy się obecnie ponowne postępowanie pierwszoinstancyjne przed Sądem Okręgowym
w S.. A więc nie można było B. B. zobowiązywać do solidarnego naprawienia szkody z osobą, która nie została jeszcze prawomocnie osądzona
(i skazana).

Natomiast, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie zasługiwała na uwzględnienie ta część apelacji oskarżyciela publicznego, w której postulowano orzeczenie wobec
B. B. bezwzględnej kary pozbawienia wolności.

Oskarżona nie była pomysłodawcą, głównym organizatorem i głównym wykonawcą opisanego w zarzucie przestępczego działania. Choć jej rola była istotna, to jednak nie udowodniono, że z przestępstwa oszustwa czerpała znaczne korzyści majątkowe dla siebie. Główną korzyścią dla oskarżonej było to, że otrzymywała stałe wynagrodzenie (i związane z tym świadczenia). Przy czym jest oczywiste, że gdyby oskarżona nie chciała realizować przypisanych jej przestępczych działań, które stanowiły element oszustwa popełnionego na szkodę prawie 1600 osób, to pracę by straciła. A więc wynagrodzenie za pracę było równocześnie zapłatą za jej współdziałanie z innymi oskarżonymi i stałym źródłem dochodu. To zaś dawało podstawy do stosowania nadal art. 65 § 1 k.k., mimo wyeliminowania z opisu czynu działania w grupie przestępczej.

Główni sprawcy opisywanego oszustwa zostali skazani na bezwzględne kary pozbawienia wolności od 2 lat 6 miesięcy (P. T.) do 4 lat i 6 miesięcy
(P. K.) oraz znaczące kary grzywien. \

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, skazanie B. B. na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz 100 stawek dziennych po 50 złotych grzywny za przestępstwo z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. i w zw. z art. 65 k.k. wpisuje się w logikę ukarania poszczególnych sprawców.

Zaś warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności uwzględnia nie tylko rolę B. B. w popełnionym przestępstwie, ale i to, że przez kolejnych 10 lat nie weszła ona w konflikt z prawem, pracuje i ma pozytywną opinię. To zaś daje podstawy do przyjęcia pozytywnej prognozy na przyszłość. Dlatego w tej części apelacji prokuratora nie uwzględniono.

Natomiast, skoro oskarżona popełniła przypisane jej przestępstwo oszustwa
w warunkach art. 65 k.k., to zasadne były zarzuty oskarżyciela publicznego, iż okres zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności musi wynosić minimum trzy lata, a w okresie próby oskarżoną obligatoryjnie należało oddać pod dozór kuratora. I w tym zakresie, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok.

Orzeczenia o wydatkach za postępowanie odwoławcze i opłacie za obie instancje znajdują swoje uzasadnienie w art. 636 k.p.k. i art. 10 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt. 4 oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 z późn. zmianami.)